επιστροφή
10/12/2007
Mala Noche (1985)


Σκηνοθεσία - Σενάριο: Γκας Βαν Σαντ
Ηθοποιοί: Τιμ Στρίτερ, Νταγκ Κουγέιτ, Ρέι Μοντζ, Νίλα Μακ Κάρθι, Σαμ Ντάουνι
Φωτογραφία: Τζον Κάμπελ
Χώρα: ΗΠΑ (Ασπρόμαυρη)
Διάρκεια: 78΄

Πρώτη προβολή: Ώρα 8.30 μ.μ.
Δεύτερη προβολή: Ώρα 10.30 μ.μ.

Ο Γουόλτ, ένας φτωχός υπάλληλος σε μίνι μάρκετ μιας υποβαθμισμένης περιοχής του Πόρτλαντ, ερωτεύεται τρελά τον Τζόνι, ένα έφηβο Μεξικάνο λαθρομετανάστη. Μάταια προσπαθεί να τον κερδίσει σεξουαλικά, πιο εύκολα όμως ανταποκρίνεται ο φίλος του Τζόνι, ο Ρομπέρτο.

Εντυπωσιακό ντεμπούτο της φιλμογραφίας του Γκας Βαν Σαντ, με πρόδηλη την ευαισθησία του για μια beatnik οπτική απέναντι στην κουλτούρα του περιθωρίου. Η ταινία τιμήθηκε με το βραβείο της Ένωσης Κριτικών του Λος Άντζελες. Πρώτη προβολή στην Ελλάδα.

Το πάθος ενός λευκού ποιητή για ένα νεαρό Μεξικανό μετανάστη, σε μια ρομαντική, ατμοσφαιρική, δοσμένη με φαντασία και πρωτοτυπία, ταινία - πρώτη σκηνοθεσία του Γκας Βαν Σαντ.

Μια ρομαντική, ποιητική γκέι ταινία, πρώτη ταινία του Γκας Βαν Σαντ, γυρισμένη στη δεκαετία του '80 με λιγοστά χρήματα (20.000 δολάρια), ερασιτέχνες ηθοποιούς που δεν πληρώθηκαν, με μαυρόασπρο φιλμ και κάμερα των 16 χλστ. Σκηνοθετημένη σε μια περίοδο όταν ο ανεξάρτητος αμερικανικός κινηματογράφος βρισκόταν στο απόγειό του, ξεχασμένη για ένα μεγάλο διάστημα, η Mala Noche ("κακή νύχτα" στα ισπανικά) συμμετείχε στο "δεκαπενθήμερο των Σκηνοθετών" του περσινού Φεστιβάλ των Κανών και προβάλλεται τελικά και στην Ελλάδα.
Τοποθετημένη στις κακόφημες περιοχές του Πόρτλαντ (εκεί όπου εκτυλίσσεται και η επόμενη ταινία του Βαν Σαντ, "Ντράγκστορ καουμπόι", με παράνομους μετανάστες και περιθωριακούς τύπους, η ταινία, βασισμένη στο αυτοβιογραφικό βιβλίο του ποιητή Γουόλτ Κέρτις, καταγράφει το πάθος του Γουόλτ (Τιμ Στρίτερ), ενός λευκού γκέι ποιητή, ιδιοκτήτη ενός μικρού παντοπωλείου, για τον 18χρονο παράνομο Μεξικανό μετανάστη Τζόνι (Νταγκ Κουγέιτ). Πάθος που δεν καταφέρνει να ολοκληρώσει (ο Τζόνι φαίνεται να τον εκμεταλλεύεται χωρίς να ανταποκρίνεται στις ερωτικές του απαιτήσεις) και που ο Γουόλτ περιορίζει σε μια παροδική ερωτική ικανοποίηση με το φίλο του Τζόνι, Πέπερ (Ρέι Μοντζ).
Παρά την τολμηρή για την εποχή του στάση στο θέμα της ομοφυλοφιλίας - ο Γουόλτ αντιμετωπίζει με ειλικρίνεια και ανιδιοτέλεια το πάθος του - εκείνο που ξεχωρίζει είναι η ρομαντική, μαζί και συγκινητική πλευρά, της ιστορίας, καθώς και η αίσθηση της μοναξιάς, που κυριαρχεί στην ταινία, στοιχεία που ο Βαν Σαντ σκιτσάρει μ' ένα στιλ που φέρνει στο νου τόσο τις ταινίες του Φασμπίντερ όσο κι εκείνες του Γκοντάρ.
Ο Βαν Σαντ καταφέρνει να φτιάξει μια καθαρά ποιητική, ατμοσφαιρική ταινία (σ' αυτό συμβάλλει και η μαυρόασπρη, με κόκκους, φωτογραφία του Τζον Κάμπελ), ταινία δοσμένη με φαντασία, αυθεντικότητα και πάνω απ' όλα πρωτοτυπία, χωρίς ταυτόχρονα να αποφεύγει να τονίσει και τη σκληρή, τραγική πλευρά της ιστορίας του, ιδιαίτερα σ' ότι αφορά τη μοίρα των νεαρών Μεξικανών μεταναστών, προαναγγέλλοντας πολλά από τα βασικά θέματα των κατοπινών ταινιών του.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 3/5/07
ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ

Γοητευμένος από το δραματουργικό ενδιαφέρον της ζωής των losers, των λαθρομεταναστών και των απατεωνίσκων, ο Σαντ τους παρακολουθεί από την κλειδαρότρυπα. Όχι για να τους εξιδανικεύσει με ρομαντική διάθεση ούτε για να εκφράσει οίκτο. Αλλά για να αναδείξει τα όποια ίχνη ανθρωπισμού (αλλά και μηδενισμού) υπάρχουν μέσα στο ζοφερό, αδιέξοδο και παρορμητικό κόσμο τους. Η ασπρόμαυρη φωτογραφία με το έντονο κοντράστ, ο παράξενος ρυθμός που προσδιορίζεται από μια αιχμηρή και "άγαρμπη" χρήση της κάμερας, οι περίεργες γωνίες λήψεις, τα μελετημένα focus σε εκ πρώτης όψεως ασήμαντες λεπτομέρειες, μαρτυρούν ένα στυλίστα σκηνοθέτη που πιστεύει πως η εικόνα είναι το όχημα για να αφηγηθεί τις ιστορίες του. Όπως έγραψε η περιβόητη κριτικός Πολίν Καέλ (από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της ταινίας), "το Mala Noche" έχει μια αυθεντική grunge ομορφιά που βγαίνει από ένα ελεγχόμενο στυλ, ακόμη και μέσα από το τυχαίο και το ατίθασο". Αξιοσημείωτο είναι, τέλος, το γεγονός ότι η ταινία στάθηκε απτόητη απέναντι στις προκαταλήψεις των καιρών της - το μεγάλο ταμπού ως προς την αρσενική ομοφυλοφιλία και πορνεία με αφορμή την εξάπλωση του AIDS - ζητήματα τα οποία το Χόλιγουντ δεν τολμούσε τότε να θίξει.
ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ 3/5/07
ΒΕΝΙΑ ΒΕΡΓΟΥ

ΓΚΑΣ ΒΑΝ ΣΑΝΤ
Γεννήθηκε στις 24 Ιουλίου 1952 στο κεντάκι των ΗΠΑ.
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
The Discipline of D.E. (1982), Mala Noche (1985), Ken Death Gets Out of Jail (1987), My New Friend (1987), Five Ways to Kill Yourself (1987), Drugstore Cowboy (1989), Thanksgiving Prayer (1991), My Own Private Idaho (1991), Bowie: The Video Collection (1993), Even Cowgirls get the Blues (1993), To die for (1995), Understanding (1996), Four Boys in a Volvo (1996), Ballad of the Skeletons (1997), Good Will Hunting (1997), Psycho (1998), Finding Forrester (2000), Gerry (2002), Best of Bowie (2002), Elephant (2003), Red Hot Chili Peppers: Greatest Videos (2003), Last Days (2005), Paris, je t'aime (2006), Chacun son cinema ou Ce petit coup au coeur quand la lumiere s' eteint et que le film commence (2007), Paranoid Park (2007), 8 (2008).