Half Nelson (2006) HALF NELSON
Σκηνοθεσία: Ράιαν Φλεκ
Σενάριο: Ράιαν Φλεκ, Άννα Μπόντεν
Ηθοποιοί: Ράιαν Γκόσλινγκ, Σαρίκα Επς, Άντονι Μακί, Μονίκ Γκαμπριέλα Κέρνεν, Στέφανι Μπαστ, Τζεφ Λίμα
Χώρα: Η.Π.Α. (Έγχρωμη)
Διάρκεια: 106'
Διακρίσεις:
- Επίσημη συμμετοχή Sundance 2006
- Βραβείο Κοινού καλύτερης
- ταινίας Σαν Φρανσίσκο 2006.
- Ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής Locarno 2006
- Βραβείο Α΄ ανδρικού ρόλου στο Φεστιβάλ της Στοκχόλμης
Πρώτη προβολή: Ώρα 8.15 μ.μ.
Δεύτερη προβολή: Ώρα 10.30 μ.μ.
Ο Νταν, ένας ιδεολόγος καθηγητής Ιστορίας σε γυμνάσιο του Μπρούκλιν, διδάσκει "ανορθόδοξα", χρησιμοποιώντας τους μηχανισμούς της διαλεκτικής. Στην προσωπική του ζωή είναι χαμένος μεταξύ απραξίας και ναρκωτικών, ενώ αναπτύσσει μια ιδιαίτερη σχέση με μια μαύρη 14χρονη μαθήτριά του.
Η σχέση φιλίας ανάμεσα σ' έναν λευκό δάσκαλο και μια 13χρονη μαύρη μαθήτρια σε μια γεμάτη ανθρωπιά και αληθινή συγκίνηση, μακριά από τα κλισέ του Χόλιγουντ, ταινία. Εξαιρετικές οι ερμηνείες.
Με τη σχέση φιλίας που αναπτύσσεται ανάμεσα σ' έναν λευκό, ιδεολόγο δάσκαλο (στο ρόλο ο Ράιαν Γκόσλινγκ, υποψήφιος για το Όσκαρ πρώτου ανδρικού ρόλου) και μια μικρή, 13χρονη μαύρη μαθήτριά του καταπιάνεται η δραματική αυτή ταινία του 30χρονου ακτιβιστή σκηνοθέτη Ράιαν Φλεκ, δημιουργού του ντοκιμαντέρ "Young Rebels" γύρω από την κίνηση hip-hop στην Κούβα. Σχέση που αντιμετωπίζει διάφορα σκαμπανεβάσματα όταν η μικρή Ντρέι (πολύ συμπαθητική ερμηνεία από τη Σαρίκα Επς) ανακαλύπτει πως ο καθηγητής της είναι εθισμένος στα ναρκωτικά.
Ο Νταν είναι ο 30άρης λευκός δάσκαλος σε σχολείο του Μπρούκλιν, που προσπαθεί να μεταδώσει στους μαθητές του σύγχρονους, πιο ανθρώπινους τρόπους, προσέγγισης της Ιστορίας, ακόμη και σε σημείο που τον φέρνει σε σύγκρουση με τον διευθυτή. Μόνο που ο ίδιος έχει ένα μεγάλο πρόβλημα: τα βράδια περνά το χρόνο του πίνοντας σε μπαρ και παίρνοντας ναρκωτικά. Η ιδιαίτερη σχέση με τη 13χρονη Ντρέι αρχίζει όταν αυτή, κάποια στιγμή, τον ανακαλύπτει μισολυπόθυμο ύστερα από τη δόση που παίρνει στα αποδυτήρια του σχολείου. Η Ντρέι ξέρει από ναρκωτικά, αν και η ίδια τα αποφεύγει - ζει σε μια οικογένεια όπου ο μεγαλύτερος αδελφός βρίσκεται στη φυλακή, ενώ ο θείος της κάνει το "βαποράκι" - γεγονός που κάνει τον Νταν να πάρει μια πατρική στάση απέναντί της και να προσπαθεί να τη βοηθήσει.
Με ένα καλογραμμένο και χωρίς μελοδραματισμούς σενάριο, που έγραψε ο ίδιος σε συνεργασία με την Άννα Μπόντεν, ο Φλεκ έφτιαξε μια γεμάτη ανθρωπιά και αληθινή συγκίνηση, μαζί και έμμεσα πολιτική, πρώτη ταινία μυθοπλασίας, αποφεύγοντας τα κλισέ των συνηθισμένων χολιγουντιανών ταινιών και επιλέγοντας μιαν αφήγηση χαμηλών τόνων, δίνοντας την ευκαιρία στον Γκόσλινγκ να μας χαρίσει μια μετρημένη, σύνθετη, που σταδιακά σε παρασύρει, ερμηνεία, αλλά και πετυχαίνοντας από τη μικρή Σαρίκα Επς μια το ίδιο θαυμάσια ερμηνεία.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
ΝΙΝΟΣ ΦΕΝΕΚ ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ
Αν στην πορεία των μαθητικών μας χρόνων βρεθεί έστω κι ένας καθηγητής με ανήσυχο πνεύμα που να αμφισβητεί την απομνημόνευση ως πάγια πρακτική εκμάθησης, νιώθουμε τυχεροί. "Αξιοποίησε καλύτερα μια δεύτερη ευκαιρία όταν σου δίνεται, γιατί δεν συμβαίνει συχνά", λέει ο Νταν σε ένα μαθητή που αντιγράφει στο διαγώνισμα και είναι σαν να το λέει στον εαυτό του.
Αυτός ο τόσο cool τριαντάρης - μεγαλωμένος από μεσοαστούς ακτιβιστές γονείς - μπορεί να λειτουργεί ως φάρος στη ζωή της 14χρονης Ντρέι, όμως δεν είναι και πολύ "μάστορας" στη δουλειά του, σύμφωνα με τις επιταγές του εκπαιδευτικού πρωτοκόλου. Παραπαίει μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Την ίδια ώρα που εξηγεί ατην τάξη πως η Ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο από αντιθετικές δυνάμεις που κονταροχτυπιούνται, ο ίδιος με το ζόρι μαζεύει τα κομμάτια μιας κατακερματισμένης προσωπικής ζωής.
Όσο αγωνιά να συναντηθεί με το άλλο του μισό (είτε αυτό είναι η πρώην αγάπη που "τα κατάφερε" είτε η μαθήτρια που γνωρίζει τα μυστικά του) τόσο περιστρέφεται ανούσια γύρω από τον εαυτό του. Το ανεξάρτητο αμερικάνικο σινεμά καυτηριάζει εδώ με σοφία και οξυδέρκεια τη μόλυνση του συλλογικού ασυνείδητου από την αποδυνάμωση της ατομικότητας ("είμαι μόνος μου, τι μπορώ να κάνω", παρατηρεί ο Νταν για τον πόλεμο του Μπους) και σχολιάζει τις αντιφάσεις μιας ζωής (πώς νομιμοποιείται ένας κοκαϊνομανής καθηγητής να προστατεύει μια μαθήτρια από έναν ντίλερ;).
Ευφυής σκηνοθετική ιδέα η σποραδική τοποθέτηση μαθητών που "λένε μάθημα" με προσεκτικά επιλεγμένα κομμάτια της σύγχρονης αμερικανικής ιστορίας (τις εξεγέρσεις στις φυλακές Άττικα, τη δολοφονία του ομοφυλόφιλου δημάρχου Χάρβει Μιλκ αρχές του '70 κ.α.)
ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ 29/3/07
ΒΕΝΙΑ ΒΕΡΓΟΥ
ΡΑΪΑΝ ΦΛΕΚ
Γεννήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 1976 στο Berkeley της Καλιφόρνια των Η.Π.Α.
ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
Struggle (2002), Have You Seen This Man? (2003), Gowanus, Brooklyn (2004), Young Rebels (2005), Half Nelson (2006), Sugar (2008).