Σκηνοθεσία: Nόα ΜπάουμπαχΗθοποιοί: Τζεφ Ντάνιελς, Λόρα Λινεϊ, Τζέσι Άιζενμπεργκ, Όουεν Κλάιν, Άννα Πάκουιν
Χώρα: ΗΠΑ (Έχγρωμη)
Διάρκεια: 81΄
Βραβεία: - 5 Βραβεία σεναρίου από ενώσεις κριτικών και φεστιβάλ
- Σκηνοθεσίας στο Σάντανς
Πρώτη προβολή: Ώρα 8.30 μ.μ.
Δεύτερη προβολή: Ώρα 10.30 μ.μ.
Ένα διαζύγιο μέσα από τα μάτια των έφηβων γιων μιας οικογένειας στο Μπρούκλιν των '80s. Αφαιρετικό, ουσιώδες και πιστό στο πνεύμα του ανομολόγητου κενού όπου βουλιάζουν οι ήρωες. Εξαιρετικό καστ.
Παρκ Σλόουπ, Μπρούκλιν, 1986: Μετά τις πρώτες οικογενειακές τρικυμίες, ο Μπέρναρντ και η Τζόαν ανακοινώνουν το χωρισμό τους στους δύο γιους τους, τον 16χρονο Γουόλτ και τον 12χρονο Φρανκ. Παρά την από κοινού ανάληψη της κηδεμονίας των παιδιών, τα προβλήματα δεν δείχνουν να αμβλύνονται.
- Κόσμημα ευφυίας και λιτότητας
- Χωρισμένοι γονείς χωρίζουν και τα παιδιά
- Με το μπαμπάκι σφάζει την ελίτ
- The best κομεντί της χρονιάς
Καρφώθηκα στο κάθισμά μου και ευχόμουν από μέσα μου να μην τελειώσει η περιφορά αυτού του μπιζού με την ονομασία "The squid and the whale" (το καλαμάρι και η φάλαινα) που ελληνικώς μετονομάστηκε "Δεσμοί διαζυγίου". Κόβω τον σβέρκο μου, ο Γούντι Άλεν θα το υπέγραφε μετά χαράς.
Τρομερή η φετινή εκτόξευση του αμερικανικού σινεμά. Και του χρόνου! Σχεδόν εβδομαδιαίως πέφτω πάνω σε μια καλή έως εξαιρετική ταινία made in USA. Απ' όλες τις κατηγορίες (Χόλιγουντ, ανεξάρτητη σκηνή) όλων των ειδών. Από δράματα μέχρι οικογενειακές κομεντί, όπως αυτή εδώ που την υπογράφει ο πρωτοεμφανιζόμενος σκηνοθέτης Νόα (Νώε) Μπάουμπαχ, συν-σεναριογράφος στο "Life Aquatic" του Ουές Άντερσον και συντάκτης της στήλης "Shouts and Murmurs" του θρυλικού περιοδικού "Νew Yorker". Μαθαίνω μάλιστα ότι ο ιδιοφυής αυτός αιρετικός αρχίζει γυρίσματα της νέας του δραματικής κομεντί με πρωταγωνίστριες τις Νικόλ Κίντμαν και Τζένιφερ Τζέισον Λι. Οι αγαπημένες μου. Μπας και είμαστε ... αδέλφια και το αγνοώ;
Στόρι και ύφος σε διαρκή σταυροβελονιά. Πολύ σωστά. Ο Νώε γνωρίζει καλά πως το ένα χωρίς το άλλο είναι χαμένη μπαλιά. Σπεύδω στο σενάριο για να σιτίσω την ακόρεστη βουλιμία σας: πενηντάρης συγγραφέας και καθηγητής (Τζεφ Ντάνιελς) παντρεμένος με σαραντάρα υποψήφια συγγραφέα (Λόρα Λίνεϊ) και με δύο αγόρια με άφθονες τραμπάλες που εκλαμβάνονται ως ανησυχίες. Ο Ντάνιελς ως συγγραφέας βρίσκεται στα σύνορα φθοράς και αφθαρσίας. Ως πατέρας είναι πάντα πατερναλιστικός, γεμάτος κατανόηση και πρωτοποριακές αντιλήψεις. Ως σύζυγος μέσα στη ρουτίνα και ως ανήρ να κολακεύεται από το φλερτ των φοιτητριών του. Τρίχες. Τόσες όσες έχουν φυτρώσει στα μούτρα του.
Από κοντά και η Λόρα Λίνεϊ. Με λιγότερες τρίχες, λιγότερη τραμπάλα και λιγότερη παράνοια. Λογικό. Με παράλληλη σχέση στο παρελθόν, με καινούργια στο παρόν, πράγμα που αποτελεί αιτία διαζυγίου και με μέλλουσα τον προπονητή τένις των παιδιών της, κάποιον ανεγκέφαλο με όνομα Ιβάν και με γλώσσα που αρχίζει με "brother" και τελειώνει σε "brother". Μπράβο αδελφέ μου!
Οι ευφυείς - στα χαρτιά - διανοούμενοι χωρίζουν και μοιράζουν τα πάντα, μέχρι και τις μέρες που θα έχει έκαστος εξ αυτών τα παιδιά. Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή με τη μαμά (ας πούμε). Τρίτη, Πέμπτη, Σάββατο με τον μπαμπά. Μια κυριακή εσύ, μια Κυριακή εγώ. Αποτέλεσμα; Ο μεγάλος γιος κολλάει στον πατέρα του, ο μικρός στη μάνα του. Έτσι, ο ειρηνικός και πολιτισμένος χωρισμός καταλήγει αιτία φρενοκομείου και εμφύλιου πολέμου για τα παιδιά. Ως εκ τούτου, ο μεγάλος γιος μιμείται τον πατέρα του, υποδύεται τον μεγάλο και τρανό χωρίς να έχει ανοίξει βιβλίο και στο τέλος εμφανίζει το "Hey You" των Πινκ Φλόιντ ως δική του σύνθεση σε σχολικό διαγωνισμό.
Το σενάριο και η σκηνοθεσία του Νώε μοιάζουν με αποχυμωτές σπάνιων φρούτων, πλούσιων σε πάσης φύσεως βιταμίνες. Στύβει, στύβει και διατηρεί μόνο ελάχιστες, τις πιο σπάνιες ιδιαίτερες σταγόνες χυμών. Φανταστείτε η διάρκεια κρατάει ογδόντα και ένα λεπτά. Μόνο. Ο πλήρης ορισμός της απόλυτης οινονομίας. Και το καλύτερο, όσο και να το δεις, όσο και αν το ψάξεις, δεν αφαιρείς μισή γραμμή. Όλα εξαιρετικά. Από τις ερμηνείες μέχρι το μοντάζ που γλιστράει σαν χέλι μέσα στο νερό. Το φωνάζω. θα το ξαναδώ!
Δ. ΔΑΝΙΚΑΣ
ΝΕΑ 13/4/2006
Ο ελληνικός τίτλος είναι υπερβολικά συμβατικός. Γιατί η επιλογή του "Squid and the whale" ("Το καλαμάρι και η φάλαινα") συνδέεται άμεσα με τις "παραξενιές" αυτής της οικογένειας που γέννησε το ημι-αυτοβιογραφικό σενάριο του Μπάουμπαχ - συν-σεναριογράφου στις "Υδάτινες ιστορίες" του Γουές Άντερσον, ο οποίος εδώ είναι παραγωγός. Από τότε λοιπόν που ο μικρός Γουόλτ (Τζέσι Άϊζενμπεργκ) άρχισε να μαθαίνει τη ζωή μέσα από τις σχέσεις δυνατών - αδυνάτων σε ένα ενυδρείο, μέχρι σήμερα που η τετραμελής οικογένειά του "θρυμματίζεται" μέσα σε ένα γήπεδο τένις, μια αόρατη δύναμη κλόνιζε τους γονείς του και τους πείσμωνε ανεπανόρθωτα. Ο πατέρας, κάποτε επιτυχημένος συγγραφέας (Τζεφ Ντάνιελς), περνούσε σταδιακά στα αζήτητα, ενώ η επίσης συγγραφέας σύζυγός του (Λόρα Λίνεϊ) αγκαλιαζόταν ολοένα και πιο θετικά από τους κριτικούς. Όλα αυτά όμως είναι ακατανόητα για τα παιδιά. Ο 16χρονος το ρίχνει στον έρωτα, κι ο 12χρονος (Όουεν Κλάιν) χαζεύει με τις ώρες το χάλι της μέθης του στον καθρέφτη. Πλάνα με "ποτισμένα" χρώματα των ξεχασμένων '80s, σπίτια φθαρτά που συμπληρώνουν την κενότητα των χαρακτήρων, γειτονιές αληθινές όσο αυτές έξω από το σπίτι μας. Χωρίς εύκολους μελοδραματισμούς και λυπητερές ερμηνείες, ο Μπάουμπαχ οπτικοποιεί περισσότερο τα ερεθίσματα της κενότητας παρά το μελό συναίσθημα. Προσθέτει ταυτόχρονα χάρη, γλύκα αλλά και φόβο στη συναισθηματική αβεβαιότητα με την οποία αντιμετωπίζουν οι έφηβοι τον ανεξίτηλο "σεισμό" που λέγεται διαζύγιο. Όσοι το έχουν ζήσει, θα αναγνωρίσετε τον εαυτό σας στα πρόσωπα των δυο γιων.
Β. ΒΕΡΓΟΥ
ΑΘΗΝΟΡΑΜΑ
Η οικογένεια Καρμέλ περνάει δύσκολη φάση.
Ο πατέρας Μπέρναρντ πανεπιστημιακός και κατά φαντασίαν διάσημος συγγραφέας χωρίζει με τη γυναίκα του Τζόαν ανακοινώνοντάς το και στους δυο εφήβους γιους του.
Η Τζόαν φλερτάρει τον καθηγητή του τένις, ο Μπέρναρντ κοιμάται με τη φητήτρια Λίλη, την οποία ποθεί ο μεγάλος του γιος Γουόλτ. Ο Γουόλτ, όμως έχει δεσμό παράλληλα και με τη Σόφι. Βέβαια υπάρχει και ο άλλος γιος, ο ήσυχος Φρανκ, που σκαρώνει υποχθόνιες ανατρεπτικές κινήσεις στο σχολείο του.
Έχοντας στις "πλάτες" του αρκετές συμμετοχές και βραβεύσεις σε κινηματογραφικά φεστιβάλ (μέσα σε αυτά βραβείο σκηνοθεσίας στο Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Σάντανς) η ταινία του Νόα Μπάουμπαχ μας παρουσιάζει μια οικογένεια που παραπαίει. Ένα ανδρόγυνο που πλέον έχει χάσει κάθε ίχνος κατανόησης και υπομονής και δύο παιδιά που ακροβατούν ψυχολογικά ανάμεσα στους δύο γονείς τους.
Μια τρυφερή κοινωνική κομεντί με πολύ καλές ερμηνείες.
