ΑΝΘΡΩΠΟΚΤΟΝΙΑ - DRABET

Σκηνοθεσία: Περ Φλι
Σενάριο: Περ Φλι, Κιμ Λεόνα, Μόγκενς Ρούκοφ, Ντόρτε Χογκ
Ηθοποιοί: Γιέσπερ Κρίστενσεν, Περνίλε Αουγκουστγ, Μπεάτε Μπίλε, Σαρλότε Φιχ
Χώρα: Δανία (Έγχρωμη)
Διάρκεια: 100΄

Πρώτη προβολή: Ώρα 8.15 μ.μ.
Δεύτερη προβολή: Ώρα 10.30 μ.μ.

Ο έρωτας ενός μεσόκοπου καθηγητή με μια νεαρή ακτιβίστρια οδηγεί σε προσωπική τραγωδία, σε μια συγκλονιστική δραματική ταινία, τρίτο μέρος της τριλογίας του Δανού σκηνοθέτη Περ Φλι.

- Το αδιέξοδο ενός γυμνού αριστερού "βασιλιά"
- Υπόδειγμα σεναρίου και πολυεπίπεδης ιστορίας
- Πρωτοπορία η Δανία

 

Η μικρή ιστορία για ένα φόνο, που κλιμακώνει αριστοτεχνικά ο Φλι, μετατρέπεται σε ένα μικρό αριστούργημα γύρω από τις έννοιες της ενοχής και της ευθύνης, ατομικής και συλλογικής, απέναντι σε "μικρά" αλλά και μεγάλα εγκλήματα.

Μάνι μάνι να προλάβω, να μην πνιγώ από τσουνάμι ταινιοθήκης. Επικεφαλής στις ταινίες με υπόθεση (φιξιόν) η μικρή Δανία, όχι μόνο του Λαρς φον Τρίερ αλλά και του Περ Φλι της αριστοτεχνικής "Ανθρωποκτονίας" (Drabet), ειδικά αφιερωμένης στους πρώην κομμουνιστές, διανοούμενους και νυν ψηφοφόρους Συνασπισμού και άλλων αυτονομιστικών οργανώσεων. Απαξάπασες και απαξάπαντες να σπεύσουν να το απολαύσουν μπας και κλονιστούν, διότι ο πενηντάρης καθηγητής και ήρωας αυτής της πολυεπίπεδης και πολυδιάστατης ιστορίας, τον οποίο υποδύεται μοναδικά ο Γιέσπερ Κρίστενσεν, μεταπηδάει όπου βρει και οπορτουνιστικά αρπάζεται από κάθε σωσίβιο προκειμένου να ικανοποιήσει τον εγωισμό του και να βολέψει τον μικροαστισμό του. Τα πάντα, από τις ρουκέτες που κατασκευάζονται στη Δανία και εκτοξεύονται στο Ιράκ μέχρι την οικογένειά του, καυσόξυλα στην ανασφάλεια του!
Η τραγωδία ενός γελοίου αριστερού πάει κάπως έτσι: Χυμώδης καλλονή, πρώην μαθήτρια και νυν ερωμένη του καθηγητή (Μπεάτε Μπίλε) και δυο ακτιβιστές εισβάλλουν σε εργοστάσιο παραγωγής ρουκετών, επιδίδονται σε βανδαλισμούς και με οδηγό την ίδια σκοτώνουν με το φορτηγάκι έναν παντρεμένο φρουρό. Από εκεί αρχίζει μια σαρωτική εισβολή πολιτικών και ιδεολογικών διλημμάτων με εφαλτήριο την υπαρξιακή τραμπάλα του μικροαστού αριστερού. Στην αρχή, όταν εκείνη αρνείται να ομολογήσει την ενοχή της με το επιχείρημα: "Χίλιοι στο Ιράκ, ένας στην Δανία, παράπλευρες απώλειες ενός ακήρυχτου πολέμου", εκείνος που στο μεταξύ έχει φύγει από το σπίτι του, υποστηρίζει την αριστερίστικη τακτική της προκειμένου να την αθωώσει και στο καινούγιο σπίτι του να τη βάλει. Στη δεύτερη φάση, όταν πλέον μένουν μαζί και η χήρα του σκοτωμένου φρουρού εκλιπαρεί για την αλήθεια και η ακτιβίστρια λυγίζει από τύψεις και ενοχές, εκείνος αν και στην αρχή διαφωνούσε με τη λογική του συμψηφισμού, τώρα πεισματικά, σχεδόν ασφυκτικά προσπαθεί να τη μεταπείσει να μην ομολογήσει και να ξεχάσει. Στην τρίτη φάση, όταν χωρίζουν γιατί στο μεταξύ εκείνη κοιμάται με παράπλευρο εραστή, ο καθηγητής κάνει πιρουέτα 180 μοιρών και μετανοημένος επιστρέφει στην σύζυγό του, η οποία όμως του δείχνει πόρτα λέγοντάς του πως αρχίζει νέα ζωή στην Αμερική. Στην τέταρτη φάση, όταν απελπισμένος επιστρέφει στην ερωμένη του και εκείνη δια του εραστή της τον πετάει έξω από το σπίτι, αποφασίζει να τρέξει στην εισαγγελία και να την καρφώσει.
Απίστευτος ο τύπος. Και κάθε φορά που μια πόρτα κλείνει, σε νέο αδιέξοδο καταλήγει. Θεωρητικός του Μαρξισμού στην αρχή. Ακτιβιστής και αναρχικός στη συνέχεια. Του συνασπισμού και των τύψεων στην τρίτη φάση. Δωσίλογος στο φινάλε. Ποιος απ' όλους τους ρόλους του ταιριάζει; Ένας και μοναδικός. Του εαυτούλη με το μικρό, το τόσο δα εγώ.
Για μια ιδεολογία αδειανή, για μια μικροαστική ζωή.
Το σενάριο, υπογεγραμμένο από τέσσερα ονόματα (μαζί και του σκηνοθέτη) πρέπει να διδάσκεται στις κινηματογραφικές σχολές ως υπόδειγμα πολυμορφικής και τρισδιάστατης δραματουργίας. Ο θεατής στη γωνιά του ρινγκ να γρονθοκοπείται επί εκατό λεπτά από δύο πρωτοπυγμάχους που χοροπηδούν σαν μπαλαρίνες σε όλο το πλάτος και το μήκος της οθόνης. Από τη μια, καταιγισμός πολιτικών και ιδεολογικών διλημμάτων (έχουμε δικαίωμα στον ακτιβισμό, πρέπει ή δεν πρέπει να ομολογούμε μια παράπλευρη απώλεια, πρέπει ή δεν πρέπει να πληρώνουμε το κόστος των πολιτικών πράξεών μας). Από την άλλη, διαρκής εναλλαγή συμπεριφορών των πρωταγωνιστών.
Έτσι, τα υποκείμενα (πρόσωπα) να κουρδίζονται και να ρυθμίζονται από γεγονότα, που είτε οι ίδιοι τα σχεδίασαν είτε χωρίς να το θέλουν ενεπλάκισαν σε αυτά. Έτσι, το μακρινό Ιράκ (οποιαδήποτε κρίσιμη πολιτική συνθήκη συμβαίνει κάπου στον πλανήτη) να επηρεάζει άμεσα και καταλυτικά τους πολίτες μιας ευρωπαϊκής χώρας. Έτσι, η ιδεολογία να χρησιμοποιείται και να αξιοποιείται για να καλύψει τρύπες, χάσματα, ανασφάλειες, εγωισμούς, ακόμα  και το άδειο κρεβάτι ενός αριστερού θεωρητικού. Και το καλύτερο; Ούτε για μισό λεπτό δεν υπονομεύεται με σαρκασμό, με ειρωνεία, με σχηματικό διδακτισμό και με ρητορικές κορόνες ο "γελοίος" αριστερός. Απλώς ο Δανός περιγράφει, σκάβοντας όσο πιο βαθιά τη δραματουργία. Οι κρίσεις στην κρίση σας και την Ιστορία. Χωρίς συζήτηση, ανάμεσα στις τρεις καλύτερες φετινές ευρωπαϊκές επιλογές.
Δ. ΔΑΝΙΚΑΣ
ΝΕΑ 6/4/06

Με τη σχέση ενός 50χρονου, παντρεμένου καθηγητή, με μια νεαρή ακτιβίστρια, πρώην φοιτήτριά του, και τα αποτελέσματα στη ζωή τους, καταπιάvεται ο Περ Φλι στην ταινία του αυτή, τρίτο μέρος μιας τριλογίας γύρω από τις κοινωνικές τάξεις- δυστυχώς οι άλλες δυο, «The Bench» και «Inheritance»,* δεν έχουν προβληθεί στη χώρα μας. Η δράση της νεαρής ακτιβίστριας θα έχει ως αποτέλεσμα το θάνατο ενός αστυνομικού και η σύλληψή της θα αποκαλύψει τη σχέση της με τον καθηγητή, προκαλώντας κρίση στην οικογενειακή του σχέση.
Ο Φλι στηρίχτηκε σ' ένα καλογραμμένο, μ' αληθινούς, αναπτυγμένους με αδρά χρώματα χαρακτήρες, τοποθετώντας τα πρόσωπά του σ' ένα συγκεκριμένο κοινωνικό χώρο και να φτιάξει το
προσωπικό δράμα του καθηγητή που σταδιακά βλέπει τον κόσμο του να καταρρέει, ενώ ο ίδιος οδηγείται σε αδιέξοδο όταν, παρασυρμένος από το πάθος του γι ' αυτήν και τις αριστερές ιδέες της φιλενάδας του, αποφασίζει να κρύψει την αλήθεια σχετικά με την ενοχή της. Ταυτόχρονα με το δράμα του καθηγητή, παρουσιάζει τις συνεχείς παρεμβάσεις της απελπισμένης χήρας του νεκρού αστυνομικού, που αυξάνουν τη δική του εσωτερική τραγωδία. Τραγωδία που ο πολύ καλός ηθοποιός Γιέσπερ Κρίστενσεν υποβάλλει με τη σχεδόν μινιμαλιστική ερμηνεία του.
Ν. Φ. ΜΙΚΕΛΙΔΗΣ
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 6/4/06

Στην "Ανθρωποκτονία" οι πράξεις ενός μεσοαστού διανοούμενου με αριστερές πολιτικές πεποιθήσεις διαπνέονται από μια ηθική παρόμοια με αυτήν της κοινωνίας, την οποία ο διανοούμενος καταδικάζει στα λόγια. Ο Κάρστεν, ένας πενηντάρης καθηγητής κοινωνιολογίας σε ένα λύκειο της Κοπεγχάγης, για να μη χάσει τη νεαρή ερωμένη του, που καταρρέει ψυχολογικά μετά ένα φόνο που διέπραξε, την πιέζει να κλείσει τα μάτια, να θάψει τις ενοχές της βαθιά μέσα της και να συνεχίσει τη ζωή της σαν να μην είχε συμβεί απολύτως τίποτα. Η "Ανθρωποκτονία", με την οποία συστήνεται στο ελληνικό κοινό ο Δανός σκηνοθέτης Περ Φλι, είναι η τραγωδία ενός μεσήλικα που ξαφνικά βλέπει τη ζωή του να τινάζεται στον αέρα, όταν η νεαρή πολιτική ακτιβίστρια, με την οποία διατηρεί "παράνομη" σχέση, δολοφονεί έναν αστυνομικό για ασήμαντη αφορμή.
Σε συλλογικό επίπεδο γίνονται αναφορές στην ανοχή και τη σιωπή της  δυτικοευρωπαϊκής κοινωνίας απέναντι στα εγκλήματα που διαπράττονται καθημερινά στο Ιράκ με θύματα χιλιάδες αμάχους, που ο θάνατός τους θεωρείται "παράπλευρη απώλεια". Σε ατομικό επίπεδο, μια εν  ψυχρώ, όπως θα αποδειχτεί, ανθρωποκτονία λειτουργεί ως καταλύτης ενός πολυεπίπεδου δράματος.
Ο Κάρστεν στο παρελθόν είχε πλούσια δράση, η οποία ξεκίνησε από το κομμουνιστικό κόμμα και κατέληξε σε αριστερίστικες οργανώσεις. Σήμερα, αρκείται στις διαλέξεις του στην τάξη. Είναι η τυπική περίπτωση ενός παντρεμένου μεσήλικα που αναζητάει  οξυγόνο στο πλευρό μιας νέας γυναίκας. Ο Κάρστεν, που έχει εξωσυζυγική σχέση με μια παλιά μαθήτριά του και νυν πολιτική ακτιβίστρια, την Πιλ, θα χάσει ξαφνικά τον έλεγχο. Η Πιλ εισβάλλει νύχτα μαζί με δυο συντρόφους της σε μια βιομηχανία πυρομαχικών, με σκοπό να προκαλέσουν δολιοφθορά. Η "επαναστατική" πράξη των νεαρών, που έχουν καλύψει τα πρόσωπά τους με μάσκες, καταλήγει στη δολοφονία ενός αστυνομικού που επιχειρεί να ακινητοποιήσει το αυτοκίνητό τους. Ακολουθεί η σύλληψη και η προφυλάκιση με την κατηγορία της τρομοκρατίας και η δίκη, στην οποία αθωώνονται γιατί κανείς τους δεν αποκαλύπτει ποιος από τους τρεις αδηγούσε το φορτηγάκι που παρέσυρε το θύμα.
Η αληθινή τραγωδία για τον Κάρστεν, που προβάλλει ολόκληρο το είναι του πάνω στην Πιλ, αρχίζει μετά το δικαστήριο. Η νεαρή ακτιβίστρια νιώθει ασφυξία και ο Πυγμαλίωνάς της κατεδαφίζεται αργά και μεθοδικά από τον Φλι. Η σκηνοθεσία του πραγματεύεται άριστα το δράμα σε ψυχολογικό, ερωτικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΟΥΡΑΣ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 6/4/2006

ΠΕΡ ΦΛΙ
Γεννήθηκε στη Δανία το 1960 και αποφοίτησε από την Εθνική Σχολή Κινηματογράφου της Δανίας το 1993. Έχει σκηνοθετήσει τηλεοπτικές σειρές, βίντεο κλιπ, διαφημιστικά και τις μικρού μήκους ταινίες "The Little Knight" (1999) και τη βραβευμένη "Calling Katrine". Το "The Bench" ήταν η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία του, καθώς και η πρώτη της τριλογίας του για τις κοινωνικές τάξεις, ενώ στη συνέχεια σκηνοθέτησε το "Prop & Berta", μία μεγάλου μήκους ταινία animation με κούκλες. Το 2003 σκηνοθέτησε το δεύτερο μέρος της τριλογίας με τίτλο "Κληρονομιά". Η ταινία έκανε τεράστια εισπρακτική επιτυχία στη Δανία και θεωρείται μία από τις πιο επιτυχημένες ταινίες όλων των εποχών στη χώρα της. Απέσπασε το Βραβείο Σεναρίου στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν, καθώς επίσης και πολλά βραβείο από τη Δανέζικη Ακαδημία Κινηματογράφου. Η τρίτη και τελευταία ταινία της τριλογίας του, "Ανθρωποκτονία" γνώρισε την ίδια επιτυχία, αποσπώντας με τη σειρά της ισάριθμα βραβεία και εντυπωσιακές κριτικές.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ
Kalder Katrine (1993), The Bench (2000), Prop and  Berta (2000), The Inheritance (2003), Manslaughter (Drabet) (2005)