Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΕΝΟΣ ΗΡΩΑ
SEDUTO ALLA SUA DESTRA
Σκηνοθεσία - Σενάριο: Βαλέριο Ζουρλίνι
Ηθοποιοί: Γούντυ Στρόουντ, Ζαν Σερβαί,
Φράνκο Τσίττι
Φωτογραφία: Α. Παρολίνι
Μουσική: Ιράν Βάντορ
Χώρα: Ιταλία (Έγχρωμη)
Διάρκεια: 85΄
Πρώτη προβολή: Ώρα 8.30 μ.μ.
Δεύτερη προβολή: Ώρα 10.30 μ.μ.
Αξεπέραστο κινηματογραφικό πορτραίτο ιδεαλισμού, προδοσίας και αφοσίωσης. Γιγάντια η ηθοποιία του Γούντυ Στρόουντ.
Σ’ ένα αφρικανικό κρατίδιο, οι λευκοί άποικοι με τη συναίνεση των διεφθαρμένων τοπικών αρχών των μαύρων, έχουν επικηρύξει τον ηγέτη της παράνομης εθνικής αντίστασης Μωρίς Λαλούμπι. Ο ηγέτης συλλαμβάνεται ύστερα από προδοσία και βασανίζεται για ν’ αποκηρύξει τις ιδέες του. Στο κελί γνωρίζεται μ’ ένα λευκό κακοποιό, πολιτικά αδιάφορο, που του φέρεται περιφρονητικά. Ο Ολλανδός διοικητής των μισθοφόρων θα παραδώσει τον Λαλούμπι στις τοπικές αρχές κι αυτές θα τον εξοντώσουν μαζί με δυο άλλους κρατούμενους.
Τα πάντα στην ταινία θυμίζουν την περίπτωση του μαύρου ηγέτη Πατρίς Λουμούμπα, που δολοφονήθηκε λίγες μέρες μετά την ανεξαρτησία του Βελγικού Κογκό. Όμως ακόμα περισσότερο, η πορεία του ήρωα θυμίζει την ανάλογη πορεία του Χριστού: οι ξένοι κατακτητές, ο Ολλανδός διοικητής / Πόντιος Πιλάτος, οι δυο ληστές, η προδοσία, τα βασανιστήρια και το μαρτύριο. Η παρομοίωση αυτή Λουμούμπα και Χριστού, ενόχλησε ένα μέρος της αριστερής κριτικής, που δεν κατάλαβε την αναγκαιότητά της.
Όμως ο Ζουρλίνι, που ήταν χριστιανός αλλά και κομουνιστής, τονίζει ότι ο αγώνας του Λουμούμπα, παρά την επιφανειακή ομοιότητά του με την πορεία του Χριστού, ήταν ένας καθαρά πολιτικός αγώνας.
Η εμμονή του σκηνοθέτη στη χριστιανική παραβολή, εύκολα εξηγείται. Αρχικά “Ο θάνατος ενός ήρωα” θα ήταν απλώς ένα σκετς στην σπονδυλωτή ταινία “Ευαγγέλιο ’70", που μετέφερε ιστορίες του Ευαγγελίου στη σύγχρονη εποχή. Όμως ο Ζουρλίνι διαφώνησε με τις άλλες ιστορίες και αποσύρθηκε από το σχέδιο. Πρόσθεσε στην ταινία μερικές επιπλέον σκηνές και την έκανε μεγάλου μήκους. Ο “μαύρος Χριστός” του έτσι, παραξενεύει λίγο, ωστόσο η ταινία δεν παύει να είναι ένα κατηγορώ εναντίον της αποικιοκρατίας, της βίας και της καταπίεσης, έστω κι αν περιορίζεται σε μια καθαρά ανθρωπιστική οπτική.
ΒΑΛΕΡΙΟ ΖΟΥΡΛΙΝΙ
Γεννήθηκε στην Μπολώνια το 1926 και πέθανε στη Βενετία το 1982. Σπούδασε Νομική και Ιστορία Τέχνης και ασχολήθηκε με το θέατρο. Την περίοδο 1948-54 γύρισε μια σειρά ταινιών μικρού μήκους. Οι πρώτες του ταινίες “Τα νεαρά κορίτσια του Σαν Φρεντιάνο” (1954), “Ένα βίαιο καλοκαίρι” (1959), “Το κορίτσι με τη βαλίτσα” (1961), “Οικογενειακό χρονικό” (1962), χαρακτηρίζονται από μια όψιμη επίδραση του νεορεαλισμού και από την πικρή κοινωνική καταγραφή της ζωής της νεολαίας της επαρχίας ή των λαϊκών συνοικιών (ο Παζολίνι έγραψε τα σενάρια των δυο πρώτων). Στη συνέχεια το έργο του Ζουρλίνι διευρύνεται θεματικά χάνει όμως σε δύναμη: “Η στρατιωτίνα” (1965), “Ο θάνατος ενός ήρωα” (1968), “Ο καθηγητής” (1972) και “Η έρημος των Ταρτάρων” (1976) μεταφορά στην οθόνη του ομώνυμου μυθιστορήματος του Μπουζάτι.